Yollarda Hayat Var...: Türkiye'nin ilk otomobili;Devrim

devrim arabası, türk mühendisler,tülomsaş,cemal paşa,cemal gürsel, devrim, benzin, otomobil,ilk yerli otomobil, Emin Bozoğlu

Devrim Arabaları filmini izlediğimden beridir ne zaman adı geçse hep içim sızlar. 1961 yılında sadece 129 günde 30 teknik personel ve 200 işçi ile geceli gündüzlü yapılan bu araçlar, neden tu kaka oldu diye.

Şu anda belki kendi ürettiğimiz araçlara binebilecekken, sadece benzin koyulması unutuldu diye (o kadar başarılı mühendisler araba yapacak ama benzinini unutacak, ilginç) proje iptal edilip, 4 araçtan 3 ü imha edilir mi?

Siyah araca Cemal Gürsel in bineceği bilindiği halde neden diğerlerinde benzin vardı da onda kalmamıştı.

Neden imha edildiği ise ayrı bir soru, çalışan, hiçbir kusuru olmayan araçlar neden kullanılmadı da , nerede ve nasıl imha edildiği belli olmayan bir şekilde ortadan kayboldu.

Ve neden bu proje iptal edildikten sadece 2 sene sonra Anadol (Ford) otomobiller piyasaya çıktı.

Sorular kafamızı kurcalarken hep birlikte hatırlayalım isterseniz;
Proje yeterli donanıma ve bilgili personele sahip olan TCDD ye verilmişti. Emin Bozoğlu yönetiminde, akıl almaz bir zamanda geceli gündüzlü, sadece birkaç saat uykuyla geçirilen 4,5 ay sonunda motorundan, şanzumanına, kaportasına kadar her şeyi yerli üretim olan 2 Devrim arabası ortaya çıkıyor.

Düşünün daha önünüzde bir proje bile yok, bir araya geliyorsunuz ve nasıl bir araba yapsam diye düşünüyorsunuz, arabayı yapmayı boşverin düşünmesi için bile 4,5 ay çok kısa bir süre.

Ucu ucuna yetişiyor, 2.aracın pasta cilasının trende yapılmasından da anlaşılacağı üzere son dakikada bitirilebiliyor.

Taşınırken trende kıvılcım sıçrayıp patlama olmasın diye benzinleri boşaltılıyor ve sonradan da tekrar konulmuyor ya da unutuluyor ???

Cemal Paşa araca binerek Anıtkabir e gitmek üzere yola çıkıyor, tüm kalabalığın önünde birkaç metre gittikten sonra araç öksürerek duruyor.

Cemal Paşa diğer arabaya alınıyor, gülümseyerek karşılamasına rağmen o meşhur sözünü de söylemeyi ihmal etmiyor elbette;
"Batı kafasıyla otomobili yaptınız ama Doğu kafasıyla ikmali yapmayı unuttunuz!!!"

Ertesi günkü gazetelerde Devrim otomobili yerden yere vuruluyor, 100 metre gidip bozulduğunu, paraların boşa gittiğinden tutun da Türk milleti olarak bu işi beceremeyeşimize kadar bir sürü haberle dolu olarak çıkıyor.

Bu gazetelerde ne Cemal Paşa nın 2.Devrim arabasıyla aynı gün Hipodromda geçit törenine katıldığı, ne de Anıtkabir e gittiği yazılmıyor. Sadece çok pahalıya patladığı belirtiliyor.

Bir yazıda şöyle okumuştum o yıl sadece Tarım Bakanlığına "At Neslinin Islahı" ile ilgili ayrılan ödenek 25 milyon TL, oysa ki Devrim Araçlarıyla ayrılan ödenek ise sadece 1,4 Milyon TL. Sizce bu kadar yıldır araba yapmadık da ; At neslinde büyük gelişmeler mi kaydettik.

Peki bu aracı ailesinden, uykusundan feragat edip canla başla yapan insanların ne kadar üzüldüğünü tahmin edebiliyor muyuz acaba...

İşte bu duygularla hatta gözüm nemlenerek gidip ziyaret ettim Tülomsaş taki Devrim aracını. Hala çalışır vaziyette. Pırıl pırıl. Binip gezmek istedim, sarılıp ağlamak da.

Yolunuz düşerse mutlaka uğrayın derim ben, neleri ıskaladığımızı, gelişmemize ne kadar izin verildiğini kendi gözlerinizle de görün diye.

TCDD Garına geldiğinizde yürüme mesafesinde TÜLOMSAŞ.

Yemyeşil bir bahçenin içinde, cam bir oda içinde sergileniyor. Tüm Eskişehir halkı gibi görevliler de çok misafirperver. Yalnız çok da dakikler, 17:00 yi 5 dakika geçti mi almıyorlar haberiniz olsun :)

Keyifli günler dilerim...

İlginizi çekebilecek diğer gezi yazıları;

7 yorum:

Bahçe Perim22 Ekim 2013 19:50
Ben de anlamıyorum;Türkiye de değerin ancak sana Batılı saygı gösterdiğinde veriliyor.Batı Dünyası bir nevi :İnsan sarrafı.
1800lü yıllarda lokum yapılıyor;ne zaman İngiltere de :'Turkish Delicious' oluyor.2,Mahmut ;Hacı Bekir'e :Şekercibaşı ünvanı veriyor.Ardından ;lokum tanınıyor.
4,Murat'a giden Hazerfan Ahmet'in ve İlk Roket kullanan Türk Hasan Çelebi'nin başına gelenler...Şimdi;Norveç Hava Müzesi ;o kullanılan ilk rokete ait parçaları bulmaya çalışıyor.
Devrim arabası;dışarıda tanıtımı yapılsaydı;o zaman :Biz cihanı fetheden neslin çocuklarıyız.' denilirdi.
Bir de filmden izlediğimiz kadarıyla politik çıkarlar ülke çıkarlarına tercih ediliyordu.Acı..
YanıtlaSil
Yanıtlar
Seyahattutkunu22 Ekim 2013 22:15
Eskisehir tatilini de merakla bekliyorum
YanıtlaSil
Yanıtlar
eratasarim2012@gmail.com23 Ekim 2013 00:06
Çok duygu dolu bir yazı olmuş. Bugünlerde haberleri izlediğimde şöyle bir ruh halim oluyor katıla katıla ağlamak istiyorum belki rahatlarım ama boğazıma bir yumruk oturuyor ve tıkanıyorum. Bu yazıyı okuyunca da aynısı oldu. Biz küçükken şöyle derlerdi eminim her nesile de denmiştir bu. "Aslında topraklarımızda petrol var da yabancılar bakıp bize yok diyor sizler büyüyünce bu işlerin başına geçip ülkemizi petrol zengini yapacaksınız." Bizler büyüdük hala petrolümüz var mı yok mu bilmiyoruz. Nedense bu "Devrim" de de bunu hissettim. Ne diyelim inşallah bundan sonra bir şeyler olur. Tabii aklı kıtlar engellemezse. Bu geziniz de çok değişik olmuş gitmiş gelmiş kadar oldum yine teşekkürler.
YanıtlaSil
Yanıtlar
eratasarim2012@gmail.com23 Ekim 2013 00:53
Hevesle bekliyorum. :)))
YanıtlaSil
Yanıtlar